Στην κλινική μας, περίπου 3 στις 4 γυναίκες (75% με 80%) που διανύουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές θα μπορέσουν, με την προϋπόθεση ότι θα ξεκινήσει αυτόματα ο τοκετός, να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή. Το ποσοστό αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο σε τριτοτόκους γυναίκες που έχουν ήδη γεννήσει φυσιολογικά μια φορά, πριν ή μετά από την καισαρική τομή.
Αλλά ας δούμε πιο αναλυτικά τι είναι ο Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική Τομή VBAC (Vaginal Birth After Caesarean delivery)
Ένας VBAC τοκετός είναι ένας επιτυχής φυσιολογικός τοκετός σε μία γυναίκα που έχει σε προηγούμενη κύηση γεννήσει με Καισαρική Τομή. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στατιστικά δεδομένα, περισσότερο από το 25% των τοκετών διεθνώς πραγματοποιούνται με καισαρική τομή. Πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού και του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού έδειξε ότι στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό για τις Ελληνίδες ανέρχεται στο 52,5% σε αντίθεση με τις αλλοδαπές στη χώρα μας όπου το ποσοστό αυτό είναι 26%. Από τους τοκετούς αυτούς, περίπου το 1/3 είναι επαναλαμβανόμενες καισαρικές. Δηλαδή, η γυναίκα γεννάει με καισαρική τομή επειδή με αυτή τη μέθοδο είχε γεννήσει και στο παρελθόν, για το λόγο αυτό και η ρήση «μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική».
Σύμφωνα όμως με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) το επιθυμητό ποσοστό καισαρικών δε πρέπει να ξεπερνά το 15%. Στη σύγχρονη όμως μαιευτική και μετά από αρκετές μελέτες διεθνώς, ολοένα και περισσότερες γυναίκες μπορούν να προσπαθήσουν να γεννήσουν φυσιολογικά με ασφάλεια μετά από καισαρική (VBAC / Vaginal Birth After Caesarean).
Ποια πλεονεκτήματα έχει ο Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική Τομή VBAC;
Ο λόγος που η μαιευτική μας ομάδα μας υποστηρίζει θερμά το Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική Τομή VBAC είναι λόγω του ότι έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με μία Καισαρική Τομή, που πραγματοποιείται χωρίς να υπάρχουν σαφείς ιατρικές ενδείξεις.
Τα πλεονεκτήματα που έχει ένας φυσιολογικός τοκετός VBAC είναι αρκετά, με κυριότερα τα παρακάτω:
αποφεύγεται άλλο ένα μείζων χειρουργείο στην κοιλιακή χώρα με τις πιθανές παρενέργειες που αυτό συνεπάγεται (πχ υψηλότερος κίνδυνος αιμορραγίας, περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης συγκεκριμένων μετεγχειρητικών φλεγμονών και επιπλοκών)
απαιτείται μικρότερο χρονικό διάστημα παραμονής στο νοσοκομείο
η ανάρρωση είναι γρηγορότερη και ο πόνος στην κοιλιακή χώρα σαφώς μικρότερος
αυξάνονται οι πιθανότητες για επιτυχή φυσιολογικό τοκετό στο μέλλον.
το νεογέννητο έχει μικρότερες πιθανότητες για επιπλοκές στο αναπνευστικό του σύστημα.
Εξάλλου, κάθε καισαρική τομή αυξάνει και τον κίνδυνο προδρομικού πλακούντα καθώς και διηθητικού πλακούντα, όπου ο πλακούντας εμφυτεύεται πολύ βαθιά και δεν αποκολλάται σωστά κατά τον τοκετό.
Τέλος, και αυτός ο λόγος είναι εξαιρετικά σημαντικός για πολλές γυναίκες, σε περίπτωση αρνητικών συναισθημάτων λόγω προηγούμενης καισαρικής για ιατρικούς λόγους (πχ προεκλαμψία), η δυνατότητα επίτευξης φυσιολογικού τοκετού γεμίζει τη γυναίκα με ένα αίσθημα υπερηφάνειας και πίστης στον εαυτό και το σώμα της.
Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική Τομή VBAC και μαιευτικοί κίνδυνοι
Κάνοντας έναν φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή VBAC δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κάποιο κίνδυνοι. Για τους κινδύνους αυτούς το ζευγάρι πρέπει να ενημερώνεται σωστά, από επίσημες αρχές, για την ασφάλεια της μητέρας και του μωρού της. Στον τοκετό με καισαρική τομή έγινε μια τομή στην μήτρα, δηλαδή η μήτρα άνοιξε χειρουργικά. Αυτό δε σημαίνει ότι η τομή δεν επουλώνεται, αλλά υπάρχει κίνδυνος για ρήξη της μήτρας στον επόμενο τοκετό.
Η ρήξη της μήτρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο έγινε η τομή. Η εγκάρσια τομή γίνεται από την μια πλευρά στην άλλη και έχει λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσει ρήξη της μήτρας. Ο κίνδυνος όμως είναι υψηλότερος με άλλους τύπους τομών όπως Τ-σχήματος ή κάθετες τομές.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εξωτερική τομή του δέρματος δεν είναι αναγκαστικό να προσδιορίζει και την τομή που έγινε στην μήτρα εσωτερικά. Δηλαδή, εάν δεν υπάρχει γνώση για το πως ακριβώς πραγματοποιήθηκε η τομή στο πρώτο χειρουργείο, υπάρχει περίπτωση η τομή εξωτερικά να φαίνεται εγκάρσια ενώ εσωτερικά δεν είναι.
Το ποσοστό εμβρυϊκού θανάτου είτε με επαναληπτική καισαρική τομή είτε με φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική είναι πολύ μικρό. Όμως επειδή το ρίσκο εμβρυϊκού θανάτου αυξάνεται με την ρήξη της μήτρας, είναι λίγο πιο αυξημένο στην περίπτωση φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή σε σχέση με επαναληπτική καισαρική. Η μητρική θνησιμότητα είναι πολύ σπάνια με κάθε είδος τοκετού. Όμως αν υπάρξει ρήξη της μήτρας απαιτείται επείγουσα καισαρική τομή προκειμένου να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές απειλητικές για τη ζωή, όπως βαριά αιμορραγία και μόλυνση για την μητέρα και εγκεφαλική βλάβη για το μωρό. Αν και σπάνια, υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί ολική αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή) προκειμένου να σταματήσει η αιμορραγία.
Φυσιολογικός Τοκετός μετά από Καισαρική Τομή VBAC: Προϋποθέσεις
Υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις προκειμένου μια γυναίκα να προσπαθήσει να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή.
Ιδανικά, θα πρέπει να έχει γεννήσει μόνο μία φορά με καισαρική, και συγκεκριμένα με εγκάρσια (οριζόντια) χαμηλή τομή και όχι με κάθετη «κλασσική» τομή. Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις αυτό μπορεί να γίνει και μετά από δύο καισαρικές τομές, με την υποστήριξη έμπειρης μαιευτικής ομάδας.
Δεν πρέπει να υπάρχει ιστορικό ρήξης της μήτρας και ούτε να έχει πραγματοποιηθεί κάποιο μείζων γυναικολογικό χειρουργείο (πχ αφαίρεση ινομυωμάτων).
Να μην (συν)υπάρχει και κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας (πχ διαβήτης, υπέρταση) που θα μπορούσε να θέσει την κύηση σε κίνδυνο. Αυτό εξετάζεται ανά περίπτωση, γιατί οριμένες φορές συμβαίνει ένας VBAC φυσιολογικός τοκετός να είναι καλύτερη επιλογή από μία επαναληπτική καισαρική τομή.
Επιπλέον, απαγορεύεται να γίνει πρόκληση τοκετού, δηλαδή ο τοκετός θα πρέπει να ξεκινήσει από μόνος του, χωρίς ιατρική ή/και φαρμακευτική παρέμβαση.
Τέλος, καλό είναι η γυναίκα να μην είναι παχύσαρκη, με δείκτη σωματικής μάζας όχι περισσότερο από 30.
Πως αυξάνεται η πιθανότητα για ένα επιτυχημένο Φυσιολογικό Τοκετό μετά από Καισαρική Τομή VBAC;
Το ποσοστό επιτυχούς VBAC είναι 75-80%. Με την πολυετή όμως πείρα και εμπειρία μας σε αυτό το είδος φυσιολογικού τοκετού έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι γυναίκες με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας είναι αυτές που:
Έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα με τη μαιευτική μας ομάδα
Προσέχουν τη διατροφή και τη συνολική κατάσταση της υγείας τους σε όλη την εγκυμοσύνη
Ο τοκετός τους αρχίζει αυτόματα, μέσα στα αναμενόμενα χρονικά πλαίσια, φυσικά και χωρίς πρόκληση.
Στον προηγούμενο τοκετό είχαν κάνει καισαρική τομή λόγω ισχιακής προβολής του μωρού.
Ο τράχηλος τους στην έναρξη του τοκετού είναι μαλακός και ο τοκετός εξελίσσεται κανονικά.
Ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή VBAC σίγουρα αποτελεί μία σωστή επιλογή για την εκάστοτε έγκυο, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, τόσο ιατρικούς όσο και ψυχοσωματικούς. Καμία μέθοδος τοκετού δεν είναι ελεύθερη από κινδύνους. Τόσο η επαναλαμβανόμενη καισαρική όσο και ο VBAC έχουν μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα.
Με σωστή ενημέρωση και την υπεύθυνη καθοδήγηση πάντα με γνώμονα το προσωπικό ιστορικό και την επιθυμία της μέλλουσας μητέρας, μπορεί να ληφθεί η πιο αξιόπιστη απόφαση για έναν ασφαλή τοκετό. Θα χαρούμε πολύ να σας βοηθήσουμε να πετύχετε αυτό που επιθυμείτε με ασφάλεια και ευθύνη.
Θα χαρούμε να σας λύσουμε κάθε απορία σχετικά με τον VBAC τοκετό και να σας ενημερώσουμε υπεύθυνα για τις πιθανότητες που έχετε να τον πραγματοποιήσετε με ασφάλεια. Να θυμάστε πως η πλειοψηφία των γυναικών που προσπαθεί μετά από σωστή προετοιμασία τα καταφέρνει και για αυτό αξίζει να το προσπαθήσετε κι εσείς.